Op zoek naar het Gordeldier

Het schiereiland Península Valdés

Op 2 uur vliegen naar het zuiden van Buenos Aires ligt het schiereiland Península Valdes. Een paradijs voor uitzonderlijke-beesten-liefhebbers. Om voor een aantal Beagle-afleveringen op voorhand wat materiaal te draaien, crossen Joost(camera), Gijs(redactie/research/regie), IJsbrand(regie) en ik(geluid) met de kunstenaarstweeling Kennis en Kennis 3 dagen over de pampa's. Onze uitvalsbasis is Puerto Pyrámides, een dorpje niet ver van Puerto Madryn, dat op haar beurt weer een havenplaats is waar de Beagle over 2 maanden gedurende 1 dag de trossen zal vastleggen.

Met Kennis en Kennis (K en K) gaan we op zoek naar "het gordeldier".

Als ik het goed onthouden heb, is het gordeldier het enige van origine op het Zuid-Amerikaanse continent levende dier, dat noch uitgestorven is door evolutie noch uitgeroeid is door de mens.

K en K weten on-ge-loof-lijk veel. Als ze iets vertellen doen ze dat met een enorme dosis enthousiasme. Hun mimiek, gebaren en vrolijkheid werkt op ons heel aanstekelijk en ze wekken onze nieuwsgierigheid.

Wat me duidelijk wordt is dat door evolutie alles kan: alles wat in zee leeft kan door evolutie het land op en andersom.

Om te illustreren hoe bijzonder Zuid-Amerika eigenlijk is, gaan K en K eerst maar eens aan de haal met pen, papier en schaar. Binnen mum van tijd ligt er een maffe wereldkaart en een keur aan nog maffere dieren. Alfons Kennis laat zien dat van Laurazië (klont land op noordelijk halfrond) en Gwondana (klont land op het zuidelijk halfrond) door de tijd heen (miljoenen miljoenen jaren) na wat aardverschuivingen op een gegeven ogenblik een eiland ontstond wat nu Zuid-Amerika is. (Even met de botte bijl door de miljarden jaren geschiedenis van de aarde heen). Nog weer later kwam er een landtong die Noord-Amerika aan Zuid-Amerika verbond. Dan grijpt zijn broer Adri in en plaatst diverse dieren op diverse continenten. Het is mij in één klap duidelijk waarom de olifant wél in Afrika en níet in Amerika voorkomt, waarom het paard zowel in Europa als in Noord-Amerika bestaat etc.

In Zuid-Amerika leeft vooral het gordeldier. Alle soorten beesten op dat eiland raken door de eeuwen heen bijzonder lui omdat ze geen enkele vijanden hebben. Totdat de aardplaat-verschuivingen een brug vormen tussen Noord- en Zuid-Amerika!

De tot in de puntjes (lees:snelheid en jacht) geëvolueerde beesten van het noordelijke continent wandelden vrolijk hun nieuw geschapen territorium (via nu Midden-Amerika) het zuiden binnen! Volslagen weerloos wordt elke originele soort van het Zuid-Amerikaanse continent verdreven of opgegeten. Behalve het gordeldier.

Nog weer later komen de indianen, die op hun beurt alle overlevende diersoorten uitroeien en/of opeten. Behalve het gordeldier.

We stappen snel in de auto en rijden over de Argentijnse pampa's. Nederland is vlak, maar dit gedeelte van Argentinië kan er ook wat van! We rijden over 4-baans onverharde wegen door een landschap waar bij vergeleken onze Veluwe een hooggebergte is.

Al snel krijsen K en K het uit van plezier.

Op de achterbank van de Berlingo kruipen ze over elkaar heen om het beste zicht te hebben op een wegspringend bolletje met lichtbruine vacht. Het zou mij nooit van mijn levensdagen opgevallen zijn, maar we stappen onmiddellijk uit.

Heel lastig om enthousiasme, nieuwsgierigheid èn behoedzaamheid te verenigen! Het springende bolletje blijkt een Mara-mara: de uiterlijke beschrijving lijkt nog het meest op een kruising tussen een cavia, een hert en een haas.

Lange antilope-achtige hoge poten, springt weg als een haas, heeft ook zo'n wipstaartje en is ook een planteneter.

Evolutie op en top.

Maar nog geen gordeldier.